تا به حال نظریه نسبیت اینشتین هر آزمایشی را با موفقیت پشت سر گذاشته بود و یکی از پایههای مستحکم فیزیک محسوب میشد. حال دانشمندان در جریان آزمایشی متوجه شدهاند که ذرات بنیادی به نام نوترینو سریعتر از نور حرکت میکنند.
بنا بر نظریه آلبرت اینشتین هیچ چیز نمیتواند سریعتر از نور حرکت کند. او در سال ۱۹۰۵ ميلادی در نظریه نسبیت، و معادله معروف 2E = MC انرژی را برابر جرم ضرب در سرعت نور به توان ۲ میداند که جزئی پایهای از فيزيک مدرن است. بر اساس اين نظريه هيچ چيزی نمیتواند سريعتر از سرعت نور حرکت کند. اما گویا به تازگی ذرههایی وابسته به پدیدههای درون اتمی صحت نظریه خاص اینشتین را زیر سؤال بردهاند.
دانشمندان در سازمان اروپایی پژوهشهای هستهای (سرن CERN) ذراتی به نام نوترینو را از مرکز سرن در ژنو به سمت گیرندههایی در آزمایشگاه ملی گرن در ایتالیا سرازیر کردهاند که در فاصله ۷۲۰ کیلومتری ژنو قرار دارد.
نوترینوها همچنین ذرههای "شبهوار" نامیده میشوند، زیرا به راحتی از میان اشیاء و بدن انسان رد میشوند. بین این ذرات و عناصر دیگر به ندرت فعل و انفعالات شیمیایی رخ میدهد و از لحاظ الکتریکی خنثی هستند. دانشمندان در جریان این آزمایش مدت زمان پیمودن حدود ۱۶ هزار نوترینو را اندازه گرفتهاند و از این رو اطلاعات آماری تقریباً مطمئنی
جمعآوری کردهاند. ظاهراً نوترینوها زودتر از سرعتی که نور در این شرایط طی میکند، به مقصد رسیدهاند.
آسک امیل ینسن، دانشحوی دکترا در رشته فیزیک از مؤسسه نیلز بور در کپنهاگ در دانمارک میگوید: «اگر این نتایج تأیید شوند روی تمام نظریههایی که دنیای علم در صد سال گذشته به آنها اعتقاد داشته، خط بطلان کشیده خواهد شد.»
شک و تردید در مورد آزمایش ذرههای بینیادی
در حالی که بسیاری از دانشمندان شیفته این کشف حیرتآور شدهاند، شماری دیگر نسبت به نتایج این آزمایش نگاهی بدبینانه دارند. آنها احتمال میدهند که شاید در اندازهگیری اشتباهی رخ داده باشد.
یوهان بیننز، فیزیکدان هستهای از دانشگاه "فون لوند" در سوئد میگوید: «نظریه نسبیت یکی از پایههای اصلی فیزیک است. اگر نتایج این آزمایش حقیقت داشته باشد ما در حذف و جایگزین کردن آن با قانونی جدید با مشکلات بزرگی مواجه خواهیم شد.» او از این رو هشدار میدهد که از اتخاذ تصمیمات عجولانه خودداری شود. به اعتقاد بیننز نتایج بهدستآمده باید دوباره بررسی شوند. او در این مورد میافزاید: « به همین دلیل اولین واکنش من این است که به احتمال زیاد در محاسبات اشتباهی رخ داده است.»
کارن هاگنر، فیزیکدانی دیگر از دانشگاه هامبورگ نیز به دستهای متعلق است که به این نتایج با دیده شک و تردید نگاه میکنند و مخالف انتشار زودهنگام این نتایج بود. هاگنر خود در انجام این بررسی عضو تیم پژوهشی بوده است و میگوید: «باید احتیاط کرد. احتمال دارد که ما هنگام اندازگیری فاصله یا مدت زمان حرکت این ذرهها دچار اشتباه شده باشیم.»
اکثر دانشمندان در مورد برخوردی محتاطانه با کارن هاگنر همعقیده هستند. هاگنر میگوید: «پیش از اینکه نظریه نسبیت اینشتین را زیر سوال ببریم، باید توجه داشت که احتمال اینکه در محاسبات اشتباهی رخ داده باشد بسیار زیاد است.»
نظرات شما عزیزان:
ولی الان نظریه رد شده و داره تو دانشگاه هاروارد تدریس میشه .
از اینکه نظر ارسالیام طولانیست عذر میخواهم. خواهشمندم تا آخر آن را با دقت بخوانید و اگر سؤالی برایتان پیش آمد مطرح کنید.
اگر فرض کنیم که آزمایش یادشده بدون خطا انجام شده باشد، اینکه این آزمایش چطور انجام گرفته بسیار مهم است. مثلاً اگر همزمان با ارسال آن نوترینوها، دستهای از فوتونها (ذرات تشکیلدهنده نور) را نیز - برای مقایسه سرعتشان با سرعت آن ذرات - ارسال کردهاند و به این نتیجه رسیدهاند که آن ذرات زودتر از فوتونها به مقصد رسیدهاند، آنگاه چون اختلاف زمان به وجود آمده (در به مقصد رسیدن فوتونها و نوترینوها) بسیار ناچیز بوده، چنین نتیجهای لزوماً به معنای رد نظریه نسبیت نیست. زیرا سرعت نور در هوا کمتر از سرعت نور در خلأ است و بنابراین امکانپذیر است که ذرهای بتواند با سرعتی بیشتر از «سرعت نور در هوا» و کمتر یا مساوی با «سرعت نور در خلأ» حرکت کند. آنچه مهم است این است که سرعت ذره از سرعت نور در خلأ تجاوز نکند.
نکته دیگر اینکه از نظریه نسبیت انیشتین نمیتوان نتیجه گرفت که سرعت هیچ چیزی نمیتواند از سرعت نور (در خلأ) بیشتر شود. بلکه این نظریه میگوید اگر یک رشته رویداد با بازههای «فضاگونه» از یکدیگر رخ دهند، آنگاه بین آن رویدادها نمیتواند رابطه علّی وجود داشته باشد. یعنی یک ذره میتواند با سرعتی فراتر از نور حرکت کند، به شرطی که عبور آن از یک نقطه خاص، معلول عبورش از هیچ نقطه دیگری نباشد! (عجیب به نظر میرسد).
تازه از همه اینها که بگذریم، جمله یادشده در حالتی صحیح است که وسیلهای که سرعت ذره را اندازهگیری میکند لَخت و در فضای تخت باشد؛ یعنی آن وسیله در حال حرکت شتابدار نباشد و نیز اطراف آن هیچ جسمی وجود نداشته باشد تا فضا را خمیده کند. در نتیجه ممکن است یک وسیله شتابدار سرعت یک ذره خاص را بیشتر از سرعت نور اندازه بگیرد؛ حتی با این شرط که حرکت آن ذره تابع قانون علیت باشد! (حتی ممکن است از دید این وسیله یک باریکه نور سرعت خود را افزایش یا کاهش دهد!) این در حالیست که مبدأ و مقصد حرکت نوترینوها بر روی زمین بوده و زمین چون به دور خودش و خورشید میچرخد پس دارای حرکت شتابدار است و به خاطر میدان گرانشی که اطراف خود دارد، فضای اطرافش را نیز خمیده کرده است. پس وسایل اندازهگیریِ سرعت بر روی زمین، لخت نیستند و تعجبی ندارد که ذرهای با سرعتی اندکی بیشتر از سرعت نور نسبت به آنها حرکت کند.
با تشکر